HASTALIĞIN TANIMI Epilepsi (Sara Hastalığı), epileptik nöbetlerle seyreden bir grup nörolojik bozukluğun genel adıdır. Uluslararası Epilepsi ile Savaş Derneği epilepsiyi; beynin sürekli epileptik nöbet oluşturmaya yatkınlığı ve bu durumun nörobiyolojik, bilişsel, psikolojik ve sosyal sonuçları ile karakterize bir beyin hastalığı olarak tanımlanmıştır.
Epilepsi (Sara Hastalığı), epileptik nöbetlerle seyreden bir grup nörolojik bozukluğun genel adıdır. Uluslararası Epilepsi ile Savaş Derneği epilepsiyi; beynin sürekli epileptik nöbet oluşturmaya yatkınlığı ve bu durumun nörobiyolojik, bilişsel, psikolojik ve sosyal sonuçları ile karakterize bir beyin hastalığı olarak tanımlanmıştır.
Yaygın görülen, prevalansı %0,8-1 dolayında olan bu nörolojik bozukluğun hücresel ve sinir ağları mekanizmaları hakkında bazı bilgiler olmakla birlikte gerçek mekanizması hala tam olarak aydınlatılmamıştır. Epilepsi gelişme süreci yani epileptogenezde nörodejenerasyon, nörogenez, glioziş, aksonal hasar ve filizlenme, dentirik plastisite, kan-beyin bariyer hasar, inflamasyon ve nöronların mimarisinin ve ekstrasellüler matriksin reorganizasyonu söz konusudur. Epilepside beyindeki eksitatör nöronlar kolay ateşlenir; bu iyon kanallarındaki değişikliğe veya inhibitör nöronların uygun şekilde işlev görmemesine bağlı olabilir. Epilepsilerin çoğunun etiyolojisi bilinmez, bunların genetik olduğu düşünülmektedir; çok azında sorumlu genler gösterilmiştir. Geri kalan kısmından beynin yapısal anormallikleri, sistemik-metabolik bozukluklar sorumludur.
Epileptik nöbetler, beyinde ve subkortikal nöronların anormal, aşırı ve eş zamanlı (sekron) elekriksel boşalımları ile ortaya çıkan geçici belirti ve bulgularladan oluşan epizodlardır. Klinik belirtiler, nöbete yol açan elektriksel boşalımların kaynaklandığı ve yayıldığı bölgelere, yayılım hızına bağlıdır. Epileptik nöbetler temel olarak jeneralize, fokal ve bilinmeyen olmak üzere 3 ana gruba ayrılır.
Epilepsi sendromları, etiyolojisine bakılmaksızın, nöbet tipi, başlangıç yaşı, elektroensefalografi (EEG) bulguları gibi belli özgün belirti ve bulguları ortak olan hastaların bir araya getirilmesiyle tanımlanır.
EPİLEPTİK NÖBETLERİN SINIFLAMASI
-Jeneralize nöbetler
.Tonik klonik (değişik kombinasyonlarda)
.Absans (Tipik, Atipik, Özel belirtili absans, Miyoklonik absans, Gözkapağı miyoklonisi)
.Miyoklonik (Miyoklonik, Miyoklonik atonik, Miyoklonik tonik)
.Klonik
.Atonik
– Fokal nöbetler
.Bilinç ve uyanıklıkta bozulma olmaksızın
.Bilinç ve uyanıklıkta bozulma ile birlikte
-Bilinmeyen
.Epileptik spazm
ELEKTROKLİNİK SENDROMLAR VE DİĞER EPİLEPSİLER
-Başlangıç yaşına göre sıralanmış elektroklinik sendromlar
.Yenidoğan dönemi; İyi huylu ailesel yenidoğan epilepsisi, Erken miyoklonik ensefalopati, Ohtahara sendromu
-Süt çocukluğu; Süt çocuğunun yer değiştiren fokal nöbetli epilepsisi, West sendromu, Süt çocuğunun miyoklonik epilepsisi, İyi huylu süt çocukluğu epilepsisi, dravet sendromu, İlerleyici olmayan hastalıklardaki miyoklonik ensefalopati,
-Çocukluk çağı;Febril nöbet (süt çocukluğu döneminde başlayabilir), Panayiotopoulos sendromu, Miyoklonik atonik nöbetli epilepsi, Çocukluk çağının iyi huylusantrotemporal dikenli epilepsisi, Otozomal dominantnoktürnal frontal lob epilepsisi, Geç başlangıçlı çocukluk çağı oksipital epilepsisi, Miyoklonik absanslı epilepsi, Lennox-Gastout sendromu, Uykuda sürekli diken dalgalı epileptik ensefalopati, Landau-Kleffner sendromu, Çocukluk çağı absans epilepsisi
-Ergenlik çağı-Erişkinlik; Juvenil absans epilepsi, Juvenil miyoklonik epilepsi,Sadecejeneralizetonik-kloonik epilepsiler,İşitsel özellikleri olanotozomal dominabt epilepsi, Diğer ailevi temporal lob epilepsileri
-Yaşla ilişkisi daha az olan; Değişken odaklı ailesel fokal epilepsiler (çocukluktan erişkenliğe), Refleks epilepsiler
-Karakteristik özellik kümeleri; Hipokampal sklerozlu meziyal temporal lob epilepsisi, Rasmussen sendromu, Hipotalamik hamartomlu jelastik nöbetler, Hemikonvülziyon-hemipleji epilepsi
-Yapısal-metabolik nedenlere bağlı epilepsiler; Kortikal gelişim anormalikleri (hemimegalensefali, heterotopiler vb.) Nörokütanöz sendromlar (tuberoz skleroz kompleksi, Sturge-Weber vb.), Tümör, Enfeksiyon, Travma, Anjioma, Perinatal hasarlanma, İnme ve diğerleri.
-Nedeni bilinmeyen epilepsiler
-Geleneksel olarak epilepsinin bir formu olarak kabul edilmeyen epileptik nöbet durumları; Yenidoğanın iyi huylu nöbetleri, Febril nöbetler.
EPİLEPSİNİN MEDİKAL TEDAVİSİ
Epilepsi tedavisinin temel hedefi ciddi bir yan etkiye neden olmaksızın hastanın nöbetlerinin remisyona girmesi, hastanın yaşam kalitesinin arttırılmasıdır. Günümüzde uygulanmakta olan çeşitli tedavi yöntemleri vardır. Bunlar Antiepileptik ilaçlar, Nörostimülatörlerin yerleştirilmesi, Nörocerrahi ve Özel diyetlerden oluşur. Ayrıca hastaların, nöbetleri tetikleyebilecek yüksek ateş,yetersiz uyku, düzensiz beslenme gibi durumlardan korunması önerilir.