Ağır bir madde bağımlısını anlamak kolaydır. Zayıf bir beden, gözlerinin altında mor halkalar, ellerinde titremeler, kollarında enjeksiyona bağlı skarlar, abseler, bakımsız ve temiz olmayan görünümüyle anlamak kolaydır.
Hafif ve orta düzeydeki bağımlıları eğer uzman değilseniz, çoğu zaman dıştan bakarak anlayamazsınız. Bağımlı kişi ne kadar erken fark edilirse ona yardımcı olma, bağımlılıktan kurtulma şansı o kadar yüksektir.
Fiziksel olarak; Bitkinlik, dalgınlık, uyuklama, uyku bozukluğu, konuşma güçlüğü, burun akıntısı, terleme, titreme,dengesizlik,gözlerde kanlanma, göz bebeklerinde daralma, yüzde kızarma, soğukluk, kabızlık, ishal, terleme ve titreme, yürüme bozukluğu, solunum güçlüğü.
Ruhsal olarak; İş ve okul performansında düşüşe, kazalara, derslerde başarı oranının tamamen ve birden düşmesi, sık sık arkadaş değiştirmesi, eski arkadaşlarına tamamen sırt çevirmesi, içine kapanma, hiç bir şeye ilgi duymama, her şeyden uzak kalma, evde odasına kapanma, bakım ve temizliğine dikkat etmeme, fazla para harcama, geleceğe dönük hiçbir program içinde olmama hali.
Şüpheli madde kullanımının belirlemesinde idrar ve kan testleri yararlıdır. Bunun için tarama ve belirleme testleri vardır. Tarama testleri duyarlı fakat özgül değildir. Her ne kadar çoğu drog idrarda saptanmasına rağmen bazıları en iyi kanda saptanır, örn.barbitüratlar ve alkol. İdrar toksikolojisi çoğu drogun alımından sonra iki güne kadar pozitiftir.