Kokain bağımlılığı olan kişiler, kokain maddesinin hayatlarında ciddi durumda olumsuz etkileri olmasına rağmen kullanmaya devam ederler.
Kokain çok hızlı bağımlılık yapan bir maddedir. Kokain beynimizde haz ve hareketi kontrol eden beyin devrelerinde dopamin isimli maddeyi hızlı ve kısa süreli olarak yüksek düzeylere yükseltmekte ve böylece bağımlılık gelişmesine neden olmaktadır.
Kokainin bağımlılık yapıcı etkisi doğrudan beyinde salgılanan maddeler üzerinden gerçekleştiğinden psikolojik etkileri de oldukça belirgindir. Kullanıldığı dönemde kişi çok canlı, konuşkan ve özgüveni yüksek bir bireyin, maddenin kullanılmadığı dönemlerde agresif, depresif bir ruh haline bürünür. Kokain kullanımına bağlı olarak psikotik davranışlar ve paranoya gelişir. Bununla birlikte kişide ciddi sinir krizleri meydana gelir. Kokaine bağlı paranoid sanrılar ve varsanılarla giden psikotik bozukluk, duygudurum bozukluğu, bunaltı bozukluğu, cinsel işlev bozukluğu, uyku bozukluğu gelişebilir.
Kokainin kullanımına bağlı olarak; orta derecede veya ileri derecede fiziksel etkileri olabilir.
Orta düzeyli etkileri: Konuşkanlık, Uyku ve iştahta azalma, Görme, işitme ve dokunma duyusunda artış, Ağız kuruluğu, Kas seğirmeleri, Göz bebeğinde büyüme, Dinlenememe ve irritasyon
Daha ciddi etkileri: Bulantı ve kusma, Titreme, Baş dönmesi, Kalp atım hızında artış ve yüksek tansiyon, Hızlı solunum ve solunum, Vahşi davranışlar, Kalp problemleri
Kokain uzun dönem etkileri;
Burundan çekenlerde; koku duyusunun kaybı, burun kanamaları, sürekli burun akıntısı ve yutkunma zorlukları, Sigara olarak kullananlarda; astım, öksürük, solunum bozuklukları ve zatürre gibi ciddi enfeksiyonlar, Ağız yoluyla kullananlar; Kan akımının azalmasına bağlı olarak ciddi kabızlık, Damardan kullananlarda; HIV, Hepatit C ve kanla bulaşan diğer enfeksiyonlar, cilt ve yumuşak doku enfeksiyonları, ciltte yaralar ve damarlarda daralmalar, Uykusuzluk ve yorgunluk, Depresyon, Paranoya, psikoz ve sinirlilik hali, Cinsel fonksiyonlarda bozulma, Yüksek tansiyon ve düzensiz kalp atımı, Kokain bağımlılığı olan kişilerde kalp hastalıkları, beyin hastalıkları, karaciğer hastalıkları gibi hayatı ciddi şekilde etkileyen hastalıkları olma ihtimali ve ölüm çok yüksektir.
Kokain bir kere kullanma durumunda bile daha sonrasında kullanma isteği şiddetli bir şekilde artarak devam etmekte ve bu şekilde kokain bağımlılığı durumu oluşmaktadır.
Kokain bağımlılığı olan kişiler, maddeyi sık bir şekilde kullanımları sürecinde yaşamı boyunca ihtiyaçlarının önceliğinin yitirdiğini ve anlamının kaybolduğunu düşünmeye başlar. Maddeyi kullanmak için her şeylerini vermeye, feda etmeye hazırdırlar. Genellikle yoğun bir mutluluk ve coşku hali görülmektedir.
Kokain bağımlılığı olan kişiler, sosyal hayatlarını düzgün bir şekilde idame edip yaşayamazlar.
Kokain bağımlılığı olan kişiler, evliliklerinde, ilişkilerinde ve finansal durumlarında büyük sıkıntılar çekmektedir.
–Kokain organlarda sempatik aktivasyon belirtileri oluşturur. Sempatik aktivasyona bağlı olarak kalp atım sayısını ve arteriyel kan basıncını artırır, damarlarda vazodilatasyon göz bebeklerinde midriyazis (genişleme) yapar ve akciğerlerde yaptıkları bronkodilatasyon ile ile hava geçişini artırırlar.
Zehirlenme yaratacak dozlarda kokain kullanımı tremor, emosyonel labilite (duygusal değişkenlik) yerinde duramama, irritabilite ( Hafif uyarılara karşı şiddetli cevap verme), paranoya, panik, tekrarlayıcı stereotipik hareketler, anksiyete, halüsinasyonlar gibi istenmeyen etkiler ve solunum depresyonu ortaya çıkabilir.
Beyinde infarktlar (tıkanmalar) oluşturur. Kimi zaman beyin içi kanamalar gözlenir. Beyin üstüne olan bu etkiler kokainin damarları daraltıcı etkisinden kaynaklanmaktadır. Kokain kullananlarda %3-8 oranında epilepsi nöbetleri gözlenmiştir. En sık epileptik nöbetlere neden olan madde kokain olup, ikinci sırada amfetaminler gelir.
Ayrıca kullanımında çok ciddi yan etkileri vardır. En sık görülen etki burunda kanlanmanın (nasal konjesyon) artışına bağlı olarak görülen burun kanamaları dır..
-Bronş ve akciğerlerde hasara neden olur.
-Tiklere yol açar ve migren benzeri baş ağrıları oluşabilir.
-Nöbetler, yüksek kokain ya da crack kullananlarda daha sık görülen bir yan etkidir.
-Miyokard enfarktüsü (kalp damarlarında tıkanma) ve aritmi (kalbin ritminde bozulmalar) kokainin kalp üstüne olan istenmeyen etkilerinin başlıcalarıdır. Aşırı dozlarda kokain akut kalp yetmezliği, Kardiyovasküler komplikasyonlar olarak; miyokardiyal iskemi, hipertansif atak, aritmi, miyokardit ve aort diseksiyonu gelişebilir.
–Kokain afrodizyak bir maddedir, kullanıldığı zaman boşalmayı geciktirir. Ancak uzun kullanım sonucu ya da kişi kokain kullanımını bıraktığı zaman iktidarsızlık ile sonuçlanır.
–Kokain kullanımını takiben paranoid hezeyanlar ve halüsinasyonlar gözlenebilir. Bu durumda kişi hayaller görmeye, her şeyden kuşku duymaya başlar. Bu durum psikoz tablosunu andırır..