ŞİZOFRENİNİN BELİRTİLERİ NELERDİR?
Şizofreniden muzdarip kişi hangi belirtiler gösterir? Şizofreni tanısı klinik te yapılan muayene ile konulur.
Şizofren, belirtilerini iki temel grupta toplanır.
Pozitif belirtiler ve de negatif belirtiler,
Pozitif belirtiler: Daha net görülen bulgulardır. Nedir bu belirtiler? Pozitif belirtiler ise aslında olmaması gereken yaşantıların ortaya çıkmış halidir. Bunlar: Hezeyanlar, halüsinasyonlar, düşünce ve davranış bozuklukları dır.
*Hezeyanlar (Sanrı), gerçeklikle alakası olmayan ama şizofreniden muzdarip kişi tarafında gerçekmiş gibi algılanan diğer insanlar inanıp inanmamasına bakılmaksızın sürdürülen, tersinin doğru olduğuna dair açık ve tartışmasız kanıtlar olmasına karşın değiştirilemeyen düşüncelerdir.
Büyüklük hezeyanları
(”ben aslında ülkenin gizli lideriyim”),
Dinsel hezeyanlar
(”Tanrı tarafından seçilmiş özel biriyim ya da mehdiyim”),
Kötülük görme şüphecilik sanrıları
(”Takip ediliyorum, benim düşüncelerimi çalıyorlar, arkamdan iş çeviriyorlar, öldürülmek isteniyorum”),
İma çıkarma hezeyanları
(”Yüzlerden anlıyorum, benimle dalga geçiyorlar, evinin camında sokağa baktığında gelip geçen araçların kendisine selektör yaktığını”),
Etkilenme hezeyanları
(”Benim beynime çip yerleştirdiler, aklıma düşünceler sokuyorlar, düşüncelerimi yönlendiriyorlar, ya da başkalarını ben yönlendiriyorum”),
Erotomanik hezeyanlar
(”Herkesin ona aşık olduğu”),
Nihilistik hezeyanlar
(”Ben yokum, yok oldum, ölmüşüm”),
Somatik hezeyanlar
(AİDS; kanser, sifilis olduğuna inanır),
Kıskançlık hezeyanları
(”Eşim beni aldatıyor, insanlar beni çekemiyor”),
en çok görülen sanrılardan biride depersonalizasyon hezeyanları. Depersonalizasyon bireyin kendine yabancılaşma, kendinden kopma durumudur
(”Ben değiştim, ellerim ayaklarım, Benim ellerim ayaklarım büyüyor, yüzüm değişiyor, çevrem, kasabam değişti gibi farklılaşmaya ilişkin”) gibi çok farklı hezeyanlardır..
*Varsanılar ya da Halüsinasyonlar ise; Ortada gerçek bir uyaran yokken Gerçekle alakası olmayan ama gerçekmiş gibi algılanan, kesin olarak gerçeklik hissine sahip, ancak ilgili duyu organında dış uyaran olmadan meydana gelen algı bozukluklarıdır, Halüsinasyon ya da varsanı olarak da adlandırılır. Sıklıkla yanındakilerin duymadığı sesleri duyma ya da görmediği görüntüleri görme şeklindedir. Bunların dışında dokunma, tat alma ve koku gibi beş duyu ile ilişkin halüsinasyonları da görülebilmektedir. İşitme halüsinasyonları olduğu zaman kişinin kendi kendine konuşması gibi durumlar şizofrenin pozitif bulgularından birisidir.
*Düşünce bozukluğu olan kişi ne söylediği ve nasıl söylediği konusunda karmaşa yaşar. Kişinin konuşmasının izlenmesi, konuşmaları anlaşılamayabilir, konuşmalarının birbirinden kopuk olması, karışık konuşurlar, konudan konuya atlama, farklı konuları peş peşe anlatması bir konudan ötekine atladığı ve mantık bağlantıları zayıf olduğu için zordur. Düşünce sürecinde kesintiler olabilir, yalnızca konuşan kişi için anlamlı bir hal alır. Kimi durumlarda düşüncelerinin çalındığını ya da kendi düşüncelerinin bir yabancı tarafından etki veya kontrol altına alındığını sanır. Ciddi vakalarda konuşma anlaşılmayacak ölçüde kesik ve karmaşık duruma gelir. düşünce ve davranışlarındaki dağınıklık ve farklılık olarak ortaya çıkar, kişinin düşüncelerinin yavaşlaması ya da hızlanması,
*Davranış bozuklukları; Sosyal davranışları sıklıkla bozulmuştur, sosyal karşılaşmalardan çekinirler. Toplumda bağırır, yada seksüel engel tanımadan davranışta bulunurlar, soyunurlar. Bazıları da gerekli gereksiz eşyaları biriktirirler ve bunu da darmadağınık, kirli ve her tarafı tıka basa doldururlar.
Şizofreninin negatif semptomları;
Yaşam enerjisinin azalmış olması, yaşam motivasyonunun neredeyse bitme noktasına gelmesi, kişisel bakımlarına önem vermemeleri, aynı kıyafetlerle günlerce durabilirler, odasından çıkmaması, günlük bakımını yapmaması günlerce yıkanmaya bilirler, tırnaklarını kesmezler, dişlerini fırçalamaya bilirler, iletişim kurmaması, konuşmada isteksizlik yaşayabilirler, konuşmasının giderek azalması, yeme düzenindeki bozulma, duygulrının küntleşmesi bu küntleşme artarsa hiç hareket etmiyormuş gibi donmuş kalmış gibi algılanabilir, duygusal küntlük olaylara hiçbir zaman duygusal tepki vermeme hali, anhedoni dediğimiz yaşam zevklerinin bitmesi, zevk alma duygusunun kaybı noktasına gelmesi, ve bir başka negatif bulgu kişinin giderek toplumdan uzaklaşması ve yaşama karşı ilgi eksikliği, sosyal izolasyon dediğimiz kendi içine çekilme durumu,. toplumdan uzaklaşma, içine kapanma Bunlarda şizofreninin negatif semptomları dır.